NOTLAR

I

"Tutsaklar kafilesi Ulrich caddesinde durdu ve kaldırım üzerinde, yola karşı, dört-beş sıra biçiminde dizildi. General Marki de Galliffet ve kurmayı atlarından indiler ve sıranın solundan bir yoklamaya başladılar. Sıraların önünden yavaş yavaş yürüyen ve gözucuyla bakan general, şurada burada duruyor, bir adamın omuzuna vuruyor ve onu sıradan çıkarttırıyordu. Çoğu durumda, daha geniş bir konuşma olmaksızın, bu biçimde seçilen kişi, böylece az zamanda küçük bir ek kafilenin oluşmuş bulunduğu yolun ortasına itiliyordu. ... Yanlışlık için bolca yer vardı. Atlı bir subay, general Galliffet'ye, özel bir saldırı nedeniyle bir erkek ile bir kadını gösterdi. Sıralardan fırlayan kadın, diz çöktü, ve kollarını açarak, ateşli sözlerle suçsuz olduğunu söyledi. Ve o zaman, acıya aldırmaz bir çehre ve heyecansız bir duruşla, general ona şöyle dedi: 'Bayan, ben Paris'in bütün tiyatrolarında bulundum, oyununuzun benim üzerimde hiç bir etkisi olmayacak. Komedi oynama zahmetine değmez ...' O gün, yanında bulunanlardan göze görünecek derecede daha uzun boylu, daha pis, daha çirkin olmak, iyi bir durum değildi. Özellikle bir kişi dikkatimi çekti, çünkü o bu dünyanın acılarından tez kurtuluşunu kırık burnuna borçluydu... Böylece yüz kadar kişinin seçilmesinden sonra, bir idam mangası onları teslim aldı ve ölüm mahkumlarını arkada bırakan kafile, yürüyüşüne yeniden başladı. Birkaç dakika sonra, ardımızda bir yaylım ateş başladı ve bir çeyrek saatten çok sürdü. Bu, böylesine hızlı bir biçimde ölüme yargılanan bu mutsuzların idamı idi." (Daily News'un [199] Paris muhabiri, 8 Haziran.) 

"İkinci İmparatorluğun içki âlemlerindeki utanmazca davranışları ile öylesine ünlü karısının pezevengi" olan bu Galliffet, bir Fransız "Teğmen Piştov" ["Enseigne Pistolet"] şöhretine hak kazandı. 

"İhtiyatlı bir gazete olan ve heyecan uyandırma düşkünü olmayan Le Temps, [200] iyice öldürülmemiş ve adamakıllı ölmeden önce gömülmüş bulunan insanların tüyler ürpertici öyküsünü anlatıyor. Öldürülen insanlardan çoğu, aralarından bazıları yarım yamalak olmak üzere, Saint-Jacquesla-Boucherie arkasındaki alana gömüldü. Gündüz, işlek sokakların gürültüsü herhangi bir şeyin farkedilmesini engelliyordu, ama gecenin sessizliği içinde, çevredeki evlerde oturanlar, uzaktan gelen iniltiler tarafından uyandırıldılar, ve sabah büzülmüş bir elin topraktan çıktığı görüldü. Sonuç olarak, cesetlerin çıkarılmasına girişme buyruğu verildi... Birçok yaralının canlı canlı gömüldüğünden en küçük bir kuşku yok. Brunel, geçen 24 Mayıs günü, metresi ile birlikte, Vendôme alanındaki bir evin avlusunda öldürüldüğü zaman, cesetler 27 Mayıs öğleden sonraya değin orada kaldı. Mezarcılar cesetleri almaya geldikleri zaman, kadını henüz yaşar buldular ve onu ambulansa taşıdılar; dört kurşun yemiş olmasına karşın, kadın şimdi tehlike dışındadır." (Evening Standard'ın [201] Paris muhabiri, 8 Haziran.) 

II

Aşağıdaki mektup, Londra'da çıkan Times gazetesinin 13 Haziran günlü sayısında yayınlanmıştı; [202] 

"Times Yayımcılarına: 

"Bayım, 

"6 Haziran 1871 günü, Bay Jules Favre, bütün Avrupa devletlerine bir bildirge göndererek, Uluslararası İşçi Birliğine karşı bir ölüm avı açmak için onlara başvurdu. Birkaç gözlem bu belgeyi karakterize etmeye yetecek. 

"Tüzüğümüzün girişinde, Enternasyonalin '28 Eylül 1864 günü, Londra, Longrace, St. Martin's Hall'de düzenlenen açık bir toplantıda' kurulmuş bulunduğu açıklanmıştır. Kişisel nedenlerinden ötürü, Jules Favre kuruluş tarihini 1862'den önceye atıyor. 

"İlkelerimizi açıklama ereğiyle, Enternasyonalin '25 Mart 1869 günlü gazetesi'ni aktardığını bildiriyor. Ve neyi aktarıyor? Enternasyonal olmayan bir derneğin gazetesini. O bu türlü bir manevraya, henüz görece genç bir avukat iken, Cabet tarafından alçaltıcı yazı yayınlama nedeni ile dava edilen le National gazetesini savunma zorunda kaldığı zaman da başvurmuştu. O zaman da, kendi kafasından kattıklarını okuyarak, Cabet'nin yergi yazılarından parçalar okuduğunu ileri sürmüş, mahkemenin aynı oturumunda meydana çıkan ve, Cabet'nin hoşgörüsü olmasaydı, Jules Favre'ın Paris barosundan atılmasına yolaçacak olan bu manevrayı çevirmişti. Onun tarafından Enternasyonal belgeleri olarak aktarılan belgelerden hiç biri Enternasyonale ilişkin değildir. Örneğin, şöyle diyor: 

"'İttifak tanrıtanımaz olduğunu ilân eder, der 1869 Temmuzunda Londra'da kurulmuş bulunan Genel Konsey.' 

"Genel Konsey hiç bir zaman böyle bir belge yayımlamamıştır. Tersine, o, ittifakın, Jules Favre tarafından anılan Cenevre Sosyalist Demokrasi İttifakı'nın (Alliance de la démocratie socialiste) kuruluş tüzüğünü aşağılayan bir belge yayımlamıştır. 

p;  "Jules Favre, kısmen imparatorluğa karşı yöneltilmiş olduğunu da ileri sürdüğü, genelgesinin bir ucundan öbürüne, imparatorluk savcılarının Enternasyonal üzerine uydurdukları, ve hatta bu imparatorluk mahkemeleri karşısında bile sefilce yıkılmış bulunan polis uydurmalarını yinelemekten başka bir şey yapmıyor. 

"Son savaş üzerindeki (geçen temmuz ve eylüldeki) her iki çağrısında da, Enternasyonal Genel Konseyinin Fransa'ya karşı Prusya fetih planını kınamış olduğu bilinir. Savaş başladıktan az sonra, Jules Favre'ın özel sekreteri olan Bay Reitlingen, Konsey aracılığı ile, ulusal savunma hükümeti yararına, Bismarck'a karşı bir gösteri düzenlenmesi için bazı Genel Konsey üyelerine, elbette boş yere, başvurmuştur; bu üyelerden cumhuriyet adının anılmaması özellikle istenmişti. Genel Konseyin, 9 Eylül günlü çağrısında, Paris işçileri Jules Favre ve meslektaşlarına karşı kesin olarak uyarılmış bulunmalarına karşın, Jules Favre'ın Londra'ya beklenen gelişi onuruna, kuşkusuz en iyi niyetlerle, gösteri hazırlıkları yapılmıştı. 

"Eğer Enternasyonal de, Jules Favre konusunda, bütün Avrupa hükümetlerine, onların müteveffa Bay Millibre tarafından Paris'te yayınlanmış bulunan belgeler üzerine özel dikkatini çeken bir genelge gönderseydi, Jules Favre ne derdi? 

"Saygılı hizmetkârınızım, bayım." 

256, High Holborn, Londra, 

Western Central, 12 Haziran 

"JOHN HALES 

Uluslararası İşçi Birliği 

Genel Konsey sekreteri"

"Uluslararası Dernek ve erekleri" üzerindeki bir makalede, Londra'da yayımlanan (24 Haziran günlü) Spectator, [111] sofu haberci olarak, benzer başka marifetler arasında, ve Jules Favre'ın yapmış bulunduğundan daha da eksiksiz bir biçimde, "ittifak"ın yukarda sözü geçen belgesini, Enternasyonalin yapıtı olarak aktarıyor, ve bu iş yukardaki yanıtın Times'da yayımlanmasından onbir gün sonra yapılmış bulunuyor. Bu bizi şaşırtmadı. Çok zaman önce, Büyük Frédéric, tüm cizvitler içinde, protestan cizvitlerin en kötüleri olduklarını söylemekten hoşlanıyordu. 

Marks tarafından Nisan-Mayıs 

1871'de yazılmıştır 

1871 Haziran ortasında, 

Londra'da ve, 1871-1872 yılları içinde de, 

çeşitli Avrupa ülkeleri ve Birleşik Devletler'de 

ayrı bir broşür biçiminde yayımlanmıştır